Είναι σπαρμένες όλες οι επιθυμίες σε κάθε άνθρωπο, ώστε αυτός να αγωνίζεται συνεχώς μέσα στο νου του. Κάποιος ευχαριστιέται από την ασωτία, ενώ αποστρέφεται τη μοιχεία• κάποιος επιδιώκει την υπερηφάνεια, ενώ αποφεύγει την κλοπή• κάποιος νικιέται από τη φιλαργυρία, ενώ καταφρονεί τον καλλωπισμό, και είναι μέσα στη γαστριμαργία. Κάποιος αγαπά το κρασί, ενώ μισεί την αλαζονεία• κάποιος αποφεύγει τη μοιχεία, ενώ έχει κρυμμένη μέσα στην ψυχή του την υποκρισία• κάποιος είναι συκοφάντης, ενώ αποφεύγει τον καλλωπισμό• κάποιος είναι άμεμπτος σε ένα παράπτωμα, ενώ είναι βυθισμένος εντελώς σε κάποιο άλλο• κάποιος είναι μακριά από κάποια κατηγορία, αλλά είναι εντελώς σπιλωμένος από κάποια άλλη• κάποιος είναι ελεύθερος από μία παγίδα, αλλά βυθίζεται σε κάποιον άλλο βόρβορο• επειδή η έκταση των αμαρτημάτων είναι απέραντη, συμβαίνει να κυριεύεται κανείς πολύ σύντομα• διότι η ενέργεια κάθε μεγάλου αμαρτήματος γίνεται γνωστή με μια μικρή γεύση.
Όταν δηλαδή ο Εχθρός θέλει να δέσει τον άνθρωπο, τον δένει με τις επιθυμίες με τις οποίες ο άνθρωπος ευχαριστιέται, ώστε ευχαριστημένος από τα δεσμά να μη θέλει να ελευθερώσει τον εαυτό του. Επειδή δηλαδή αυτός που μας βάζει τα δεσμά είναι πανούργος, ξέρει πολύ καλά με τι δεσμά και με ποιο τρόπο να μας δέσει. Διότι, αν δέσει κάποιον με δεσμά που δεν τα θέλει, αμέσως ο νους σπάζει τα δεσμά και φεύγει γρήγορα.
Τον καθένα λοιπόν τον δένει μ’ αυτό που ευχαριστιέται και μ’ αυτό που επιθυμεί. Έχει βέβαια ο νους μας τη δυνατότητα να αφαιρέσει από τον εαυτό του τα δεσμά, αλλά τώρα, ενώ είμαστε δεμένοι, χαιρόμαστε, και ενώ είμαστε αιχμάλωτοι, υπερηφανευόμαστε• διότι αυτός που είναι δεμένος με φθόνο, επειδή δεν έχει δεθεί με τη μοιχεία, νομίζει ότι είναι άδετος, και αυτός που είναι δεμένος με τη συκοφαντία, επειδή δε δέθηκε με την κλοπή, νομίζει ότι ποτέ δεν έχει δεθεί. Ξεχνά ο καθένας τα δικά του δεσμά και δεν αντιλαμβάνεται τις παγίδες, που είναι τοποθετημένες πλάι του, και παθαίνει την αμνησία που παθαίνουν οι μεθυσμένοι• διότι, ενώ ο μεθυσμένος είναι δεμένος, δεν αντιλαμβάνεται ότι είναι δεμένος, επειδή με το κρασί ξεχνά τα δεσμά και με τη μέθη δε βλέπει τις παγίδες που είναι γύρω του.
Αλλά ο φιλάνθρωπος Δεσπότης θέλει να βάλει αυτό το ζυγό πάνω σε όλους, χρησιμοποιώντας διάφορες ευκαιρίες• διότι μοιράζοντας το φορτίο του καθενός, το μοίρασε ανάλογα με τη δύναμή του. Τον καιρό λοιπόν που κατασκευάστηκε η σκηνή στους Εβραίους, πρόσταξε ο Θεός μεταξύ των πλουσίων και των φτωχών συνεισφορά για τη σωτηρία τους, ώστε ο καθένας να προσφέρει το δικό του ανάλογα με τη δύναμή του. Αν κάποιος πρόσφερε χρυσάφι, άλλος πρόσφερε μαργαριτάρια και κάποιος άλλος πολύτιμα πετράδια• ο πτωχός πρόσφερε μαλλιά, και κάποιος άλλος δέρματα κατεργασμένα• η πλούσια πρόσφερε μετάξι και η φτωχή χήρα βαμμένο μαλλί• και έτσι με τις προσφορές των πλουσίων και των φτωχών ολοκληρώθηκε η κατασκευή της σκηνής, και με το να στολιστεί από όλους έγινε το στολίδι όλων. Διότι ο Κύριος δέχθηκε από τον καθένα τα τάματά τους, των πλουσίων και των φτωχών, θέλοντας να δείξει ότι, όπως δέχθηκε αυτά που πρόσφερε ο καθένας ανάλογα με τη δύναμή του για την κατασκευή της σκηνής, έτσι δέχεται κατάλληλα, από τον καθένα, τα τάματα της πράξεώς του, χωρίς προσωποληψία. Θέλει λοιπόν ο Κύριος με διάφορες αφορμές να μας οδηγήσει στη σωτηρία. Επιχειρεί βέβαια κατά τον ίδιο τρόπο και ο Εχθρός με διάφορες προτάσεις να μας φονεύσει• και όπως ο ληστής έγινε πολίτης του παραδείσου με τον ένα λόγο της ομολογίας του, έτσι με ένα λόγο βλασφημίας οδηγείται κανείς στην απώλεια και γίνεται ένοχος για τη γέεννα.
ΟΣΙΟΥ ΕΦΡΑΙΜ ΤΟΥ ΣΥΡΟΥ ΕΡΓΑ, ΤΟΜΟΣ Β’, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΤΟ ΠΕΡΙΒΟΛΙ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ
