Γνώριζε, παιδί μου, ότι είναι οκτώ όλοι οι λογισμοί που προξενούν τις αμαρτίες• η γαστριμαργία,η πορνεία, η φιλαργυρία, ο θυμός, η άκαιρη λύπη, η ακηδία, η κενοδοξία και η υπερηφάνεια.
Εσύ όμως, παιδί μου, αν θέλεις να νικήσεις τη γαστριμαργία να αγαπάς την εγκράτεια και να έχεις το φόβο του Θεού και θα νικήσεις. Αν θέλεις να νικήσεις την πορνεία, να αγαπάς την αγρυπνία και τη δίψα, και να σκέφτεσαι το θάνατο, και ποτέ να μη συναναστραφείς με γυναίκα, και θα νικήσεις. Αν θέλεις να νικήσεις τη φιλαργυρία, να αγαπάς την ακτημοσύνη και τη λιτότητα. Αν θέλεις να νικήσεις το θυμό, να αποκτήσεις πραότητα και μακροθυμία, και να σκέφτεσαι πόσα κακά έκαναν οι Ιουδαίοι στον Κύριό μας Ιησού Χριστό• και όμως ο Φιλάνθρωπος δεν οργίσθηκε μ’ αυτούς, αλλά απεναντίας προσευχόταν γι’ αυτούς και έλεγε• «Πατέρα, συγχώρησέ τους την αμαρτία αυτή, διότι δεν ξέρουν τι κάνουν». Αν θέλεις να νικήσεις την άκαιρη λύπη, να μη λυπηθείς ποτέ για κάποιο πρόσκαιρο πράγμα• και αν δαρείς ή εξευτελισθείς ή καταδιωχθείς, να μη λυπηθείς, αλλά να χαίρεσαι. Τότε μόνο να λυπάσαι, όταν αμαρτήσεις• αλλά και τότε να λυπάσαι με μέτρο, για να μην πέσεις σε απελπισία και οδηγηθείς στην απώλεια. Αν θέλεις να νικήσεις την ακηδία, να ασχολείσαι με κάποιο μικρό εργόχειρο ή να μελετάς και να προσεύχεσαι συχνά. Αν θέλεις να νικήσει την κενοδοξία, να μην αγαπάς τους επαίνους, ούτε την πρωτοκαθεδρία• αλλά απεναντίας να αγαπάς να σε κατηγορούν οι άλλοι, λέγοντας ψέματα και προσπαθώντας να σε εξευτελίσουν• αλλά και να κράζεις και να ομολογείς τον εαυτό σου αμαρτωλότερο από κάθε αμαρτωλό. Αν θέλεις να νικήσεις την υπερηφάνεια, ό,τι και να κάνεις, να μη λες ότι με δικό μου κόπο έγινε ή με την ανδρεία μου• αλλά και αν νηστεύεις και αν αγρυπνάς και αν χαμαικοιτείς και αν ψάλλεις και αν διακονείς και αν κάνεις πολλές μετάνοιες, να λες ότι «γίνονται με τη βοήθεια και την ενίσχυση του Θεού, και όχι με τη δική μου δύναμη, ούτε μου η δική μου προθυμία».
Να φροντίσεις, παιδί μου, να είσαι πάντοτε απλός και άκακος, και να μην έχεις άλλα στην καρδιά σου και άλλα στο στόμα σου• διότι αυτό είναι δολιότητα. Να γίνεις άνθρωπος που λέει την αλήθεια και όχι ψεύτης, διότι το ψέμα είναι από τον πονηρό. Ποτέ να μην ανταποδίδεις κακό για το κακό που έκαναν, αλλά αν κάποτε συμβεί να σου κάνει κάποιος κακό, συγχώρησέ τον, για να συγχωρήσει και ‘σένα ο Θεός. Αν σε πολεμά η μνησικακία, να προσεύχεσαι με όλη την ψυχή σου για ‘κείνον τον αδελφό, και θα φύγει η μνησικακία. Πρόσεχε να μη δεχθείς το πάθος του φθόνου, για να μη σε καταπιεί ο Διάβολος ζωντανό• αλλά απεναντίας να εξομολογείσαι το πράγμα και να παρακαλείς το Θεό να σε λυτρώσει από έναν τέτοιο κίνδυνο.
Αν δεις κάποιον να αμαρτάνει, να μην τον κακολογήσεις, ούτε να τον κατακρίνεις, ούτε να τον μισήσεις, για να μην πέσεις και ‘συ στο ίδιο αμάρτημα• αλλά απεναντίας να λες ότι εγώ είμαι χειρότερος• και, ότι σήμερα αμάρτησε αυτός, και εγώ αύριο. Να ξέρεις ότι φοβούνται οι δαίμονες τη νηστεία του μοναχού, την αγρυπνία, την εγκράτεια, την ταπείνωση, τις προσευχές και τα δάκρυα και τις άλλες αρετές. Αν θέλεις να σου χαρίσει ο Θεός δάκρυα και κατάνυξη και απάθεια, να θυμάσαι πάντοτε το θάνατο και τον τάφο σου. Αν εξαπατηθείς από τον Διάβολο και πέσεις σε αμαρτία, ή σε μικρή ή σε μεγάλη, μην έρθεις σε απελπισία και οδηγηθείς στην απώλεια, αλλά τρέξε σε εξομολόγηση και σε μετάνοια, και ο Θεός δε θα σε απορρίψει. Σ’ αυτόν ανήκει η δόξα, στους αιώνες. Αμήν.
ΟΣΙΟΥ ΕΦΡΑΙΜ ΤΟΥ ΣΥΡΟΥ ΕΡΓΑ – ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΤΟ ΠΕΡΙΒΟΛΙ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ, ΤΟΜΟΣ Γ
