4η Αυγούστου 1936: Δεν θα αναφερθούμε στην τεράστια συνεισφορά του καθεστώτος σε όλους τους τομείς του κράτους, αλλά στο αν πράγματι ο Ιωάννης Μεταξάς προετοίμασε την χώρα για το ιστορικό “ΟΧΙ” (Alors,c’est la guerre).
Μήπως τα εύσημα αξίζουν μόνο στον ελληνικό λαό; Από την επομένη της υπογραφής της Συνθήκης της Λωζάνης το 1923 μέχρι την επιβολή της 4ης Αυγούστου, οι ένοπλες δυνάμεις είχαν προκλητικά παραμεληθεί. Μέσα σε αυτά τα 12 χρόνια, οι μόνες παραγγελίες που έγιναν ήταν από τον Θεόδωρο Πάγκαλο το 1925-26 καθώς και η ίδρυση ως ξεχωριστού όπλου της Αεροπορίας από τον Ελευθέριο Βενιζέλο το 1930. Πιο συγκεκριμένα, κατά την ανωτέρω 12ετία είχαν διατεθεί μόλις 3.000.000.000 δρχ για τις ένοπλες δυνάμεις. Η θητεία είχε μειωθεί στους 12 μήνες και το ποσοστό των κρατικών πιστώσεων για στρατιωτικές δαπάνες ήταν το χαμηλότερο της Ευρώπης. Επιπλέον, σύμφωνα με το Πρακτικό υπ.αριθ.12 το οποίο υπέβαλλε το Ανώτατο Στρατιωτικό Συμβούλιο στις 14 Δεκεμβρίου 1932,η κατάσταση των ενόπλων δυνάμεων χαρακτηριζόταν “αυτόχρημα τραγική”και ζητούσε “… ἐξασφάλισιν μιᾶς στοιχειώδους ἀμύνης ἄνευ τῆς ὁποίας κινδυνεύει ἡ ὑπόστασις ἡμῶν ὡς Κράτους”.
Η στρατιωτική γυμνότης της Ελλάδος απεκαλύφθη κατά το κίνημα του 1935, στο οποίο η Ελλάς δεν είχε καν την δυνατότητα να κινητοποιήσει δύο μεραρχίες και προέβη στο δανεισμό βομβών αεροπλάνων από την Γιουγκοσλαβία!! Ο ίδιος Αλ.Παπάγος γράφει: ” Αἱ ἀποθῆκαι ἐπιστρατεύσεως ἦσαν κεναὶ καὶ μέχρι τοιούτου σημείου κεναί, ὥστε… ἐδέησε νὰ ἐπιταχθῶσι κλινοσκεπάσματα ἀπὸ τὰ ἐργοστάσια τῶν Ἀθηνῶν…καὶ ἐδέησε πρὸς τὸν σκοπὸν αὐτὸν νὰ δανεισθῶμεν ὀλίγας δεκάδας βομβῶν ἀεροπλάνων ἀπὸ τοὺς Γιουγκοσλαύους. Τὸ στράτευμα ἐστερεῖτο τῶν στοιχειωδεστέρων μέσων διὰ μίαν ἐκστρατείαν”.
Οι Αρχηγοί των Επιτελείων σε Υπόμνημα τους προς την πολιτική ηγεσία στις 8.10.1935 τόνιζαν: ” Ἡ Ἑλλὰς ἀσφαλῶς δὲν εἶναι ὑπολογίσιμος οὔτε ἀπὸ φίλους οὔτε ἀπὸ ἐχθρούς”… Σε αντίθεση με τα 3.000.000.000 δρχ που δαπανήθηκαν από το 1923 έως το 1936, η κυβέρνηση Μεταξά σε διάστημα 4 ετών (1936-1940) δαπάνησε 16.000.000.000 σε εξοπλιστικά προγράμματα!
Συγκεκριμένα:
Στον Στρατό Ξηράς:
•η θητεία αυξήθηκε στους 24 μήνες •Όλες οι οδοί στρατιωτικού ενδιαφέροντος στην Ήπειρο, Μακεδονία και Θράκη, χαρακτηρίστηκαν Εθνικές.
•Ιδρύθηκε Ε’ Σώμα Στράτου.
•Παραγγέλθηκαν αντιαεροπορικά πυροβόλα από την Γερμανία, τυφέκια Μάουζερ από το Βέλγιο και μηχανοκίνητα και μέσα αμύνης πολέμου αερίων σε μεγάλο βαθμό.
•Ενισχύθηκε η αντιαεροπορική άμυνα και παραγγέλθηκε πλήθος υλικού επιστρατεύσεως,ιματισμού,στρατωνισμού και πυρομαχικών.
•Εφαρμόστηκε πρόγραμμα οδοποιίας για επισκευή και συντήρηση όλων των στρατιωτικών οδών.
•Το κράτος σε συνεργασία με την Ελληνική Εταιρεία Πυριτιδοποιείου του Μποδοσάκη δημιούργησε επάρκεια πυρομαχικών για περίπτωση πολέμου.
•Τον Οκτώβριο του 1937 έγιναν στρατιωτικές ασκήσεις μεγάλης κλίμακας στις Σέρρες με συμμετοχή 12.000 ανδρών.
•Συγκροτήθηκαν νέα σχέδια Επιστρατεύσεως.
•Δημιουργήθηκε η οχυρωματική γραμμή που κάλυπτε τα σύνορα της Μακεδονίας και Θράκης από την Σερβία έως την Τουρκία. Το εκπληκτικό αυτό έργο που υπερέβαινε τα 300 χλμ έμεινε στην ιστορία ως η “Γραμμή Μεταξά”. Επρόκειτο για ένα θαύμα οχυρωματικής με ηλεκτρική ενέργεια,υπόγειες στοές, συστήματα εξαερισμού,αντιαρματικές τάφρους και τρομερή ισχύ πυρός. Η “Γραμμή Μεταξά” έμελλε τον Απρίλιο του 1941 να αντιμετωπίσει με επιτυχία την Γερμανική εισβολή στην περίφημη Μάχη των Οχυρών και να αναγνωρισθεί από τον εχθρό ως ανωτέρα της “Γραμμής Μαζινό”.
Στο Πολεμικό Ναυτικό:
•Παραγγέλθηκαν από την Αγγλία δύο νέα αντιτορπιλλικά: Το “Βασιλεύς Γεώργιος” και το “Βασίλισσα Όλγα”.
•Ιδρύθηκε για πολεμικούς λόγους το Ναυπηγείο Σκαραμαγκά.
•Οργανώθηκαν ναυτικές βάσεις στον Μούδρο Λήμνου, το Ναυαρίνο και την Σκύρο.
•Έγινε μετεκπαίδευσις των αξιωματικών στην Μεγάλη Βρετανία.
•Έλαβαν χώρα μεγάλες ναυτικές ασκήσεις το 1938.
•Έγινε οχύρωσις-κυρίως αντιαεροπορική- στις ακτές και τους λιμένες όλης της χώρας.
Στην Πολεμική Αεροπορία:
•Άρχισε Πανελλήνιος Έρανος υπέρ της Αεροπορίας.
•Παραγγέλθηκαν 324 μαχητικά αεροπλάνα που θα συγκροτούσαν 26 σμήνη μέχρι το 1942 σύμφωνα με το πρόγραμμα. Δυστυχώς,όμως,με την έκρηξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου τον Σεπτέμβριο του 1939 παρελήφθησαν μόνον τα 130 καθώς και 75 εκπαιδευτικά λόγω ακυρώσεως από τα εργοστάσια.
•Αγοράστηκε σημαντικός αριθμός βομβών,πολυβόλων,ασυρμάτων,αλεξιπτώτων,φωτογραφικών μηχανών κλπ.
•Ολοκληρώθηκε η κατασκευή του αεροδρομίου του Σέδες Θεσσαλονίκης και εκσυγχρονίστηκε το αεροδρόμιο Τατοΐου.
Αποτέλεσμα της ανωτέρω πολεμικής προπαρασκεύης του καθεστώτος της 4ης Αυγούστου υπήρξε το ότι η Ελλάς την 28η Οκτωβρίου 1940 κατάφερε να θέσει επί ποδός πολέμου μία Στρατιά 15 Μεραρχιών Πεζικού, μίας Μεραρχίας και μίας Ταξιαρχίας Ιππικού επαρκώς εξοπλισμένης. Ο Αλ.Παπάγος γράφει χαρακτηριστικά:”…Θεωρῶν ὑποχρέωσιν μου νὰ ὑπεραμυνθῶ τῆς μνήμης τοῦ Ἰωάννου Μεταξᾶ καὶ ἐν πλήρει συνειδήσει διακηρύσσω ὅτι ἀπὸ τοῦ 1923 μέχρι τοῦ 1940 οὐδεμία ἑλληνικὴ Κυβέρνησις ἐμερίμνησε διὰ τὴν ἀνασυγκρότησιν τῶν Ἐνόπλων Δυνάμεων τοῦ Ἔθνους ὅσῳ ἡ Κυβέρνησις Μεταξᾶ. Καὶ οὐδεμία κυβέρνησις παρουσίασε στρατιωτικὸν ἔργον ἀνάλογον πρὸς ἐκεῖνο τῆς Κυβερνήσεως Μεταξᾶ”.
Αυτός ο στρατός που δημιουργήθηκε από το μηδέν εντός μιας 4ετίας, συνέβαλλε στη συντριβή της ιταλικής επίθεσης, προελαύνοντας εντός της Βορείου Ηπείρου αλλά και αντιμετώπισε την Γερμανική Επίθεση πολεμώντας συνεχώς επί 7 ολόκληρους μήνες. Σε καμμία περίπτωση, χωρίς αυτό το έργο της 4ης Αυγούστου, το “ΌΧΙ” δεν θα είχε γίνει ποτέ γνωστό και θα είχε καταλήξει στην απόλυτη καταστροφή για την χώρα. Η Νίκη και το Έπος του 1940-41 δεν θα είχαν γραφτεί ποτέ!
“…ἐὰν ἐπρόκειτο νὰ μείνωμεν εἰς τὴν εἰρήνην ἕρποντες καὶ συρόμενοι, τότε καλλίτερα νὰ μὴν μείνωμεν ποτὲ εἰς τὴν εἰρήνη…νὰ πέσωμεν ὅλοι μὲ τὸ κεφάλι ψηλὰ παρὰ νὰ ζήσωμεν μὲ τὸ κεφάλι κάτω”.
~Ιωάννης Μεταξάς~
Βιβλιογραφία: 1) “Ιωάννης Μεταξάς Πορεία προς την Δόξα 1936-1941” (Μάνου Ν.Χατζηδάκη), 2) “Ο Ιωάννης πίσω από τον Μεταξά” (Μαρίνα Πετράκη), 3) “Προσωπικό Ημερολόγιο του Ιωάννου Μεταξά”.