Οι Τρείς Ιεράρχες, η αρχαία ελληνική σοφία και η Παιδεία

Γράφει ἡ Ἰωάννα Γ. Καραγκιούλογλου, νομικὸς καὶ ἐπιστήμων οἰκονομικῆς καὶ κοινωνικῆς διοικήσεως

 

[ Ἀρχὴ πολιτείας ἁπάσης νέων τροφὰ

ΠΛΑΤΩΝ ]

Ἡ Παιδεία εἶναι δρόμος ἀπελευθέρωσης καὶ ὄχι διαδικασία ἐξαναγκασμοῦ καὶ ἀνελευθερίας.

Τρόπος ὁ Ἑλληνικός. Διατυπώθηκε πρὸ δεκαεπτὰ αἰώνων ἀπὸ τοὺς Τρεῖς Ἱεράρχες.

Ὁ Μέγας Βασίλειος, ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Ναζιανζηνὸς καὶ ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος, ἄνδρες ρηξικέλευθοι καὶ καινοτόμοι, ἦταν ἐκεῖνοι ποὺ γεφυροποίησαν ἀριστοτεχνικὰ τὴν ἀρχαῖα Ἑλληνικὴ μὲ τὴν χριστιανικὴ Παιδεία.

Ὁ Μέγας Βασίλειος ὁλοκλήρωσε τὶς ἐγκύκλιες σπουδὲς του στὴν Καισάρεια ὅπου καὶ γνωρίστηκε μὲ τὸν Γρηγόριο, φοιτητὴ τότε τῆς Ρητορικῆς. Μεταξὺ τους ἀναπτύχθηκε ἕνας ἰσχυρὸς δεσμὸς φιλίας ποὺ κράτησε διὰ βίου. Ὁ Βασίλειος συνέχισε τὶς σπουδὲς του στὴν Κωνσταντινούπολη ἐνῶ ὁ Γρηγόριος μετέβη στὴν Καισάρεια τῆς Παλαιστίνης ὅπου τὸ ἐπίπεδο τῶν ρητορικῶν σπουδῶν ἦταν πολὺ ὑψηλό.

Συναντήθηκαν ἐκ νέου στὴν Ἀθήνα, μετὰ ἀπὸ χρόνια, ὅπου καὶ σπούδασαν μεταξὺ ἄλλων τὴν “θαυμασίαν Ἰατρικὴν”.

Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος, πέραν τῆς Θεολογίας καὶ τῆς Ρητορικῆς, εἶχε σπουδάσει ἐπίσης Ἰατρική, στοιχεῖα τῆς ὁποίας διδάσκονταν στὶς Σχολὲς τῆς Φιλοσοφίας καὶ τῆς Ρητορικῆς.

Ἔτος 372. Ἐπί βασιλείας Οὐάλεντος διατάσσεται ἡ βίαιη προσαγωγὴ τοῦ Βασιλείου στὴν κοινωνία τῶν Ἀρειανῶν.

Ὁ ὕπαρχος Μόδεστος καλεῖ τὸν ἐπίσκοπο σὲ ἀπολογία καὶ τὸν ρωτᾶ:

-Πῶς ἐσὺ μόνος, τολμᾶς καὶ ἀντιστέκεσαι στὸν παντοδύναμο βασιλέα;

Ἀτάραχος, ὁ Βασίλειος τὸν ρωτᾶ τί ἐννοεῖ.

– Ἐννοῶ ὅτι μόνο ἐσὺ περιφρονεῖς τὸ δόγμα τοῦ αὐτοκράτορος τὸ ὁποῖο ὅλοι οἱ ὑπόλοιποι ἀσπάστηκαν, λέει ὁ Μόδεστος.

Καὶ τότε ἀπαντᾶ ὁ Βασίλειος.

– Ἐφόσον Ἐκεῖνος εἶναι κτίσμα Θεοῦ ἢ Θεὸς κατὰ χάριν, δὲν πρόκειται ποτὲ νὰ προσκυνήσω κανένα κτίσμα, οὔτε αὐτὸν τὸν ὕπαρχο, οὔτε αὐτὸν τὸν βασιλέα.

Ὀργισμένος ὁ Μόδεστος πετάγεται φωνάζοντας.

– Πῶς; Δὲν φοβᾶσαι αὐτὴν τὴν δύναμη;

– Καὶ γιατί νὰ τὸν φοβηθῶ; ἀποκρίθηκε ὁ Βασίλειος. Τί μπορεῖ νὰ μοῦ κάνει;

– Ἕνα ἐκ τῶν πολλῶν ποὺ ὑπόκεινται στὴν ἐξουσία μου.

– Καὶ ποιά εἶναι αὐτά; ρωτᾶ ὁ ἐπίσκοπος.

– Δήμευση! Ἐξορία! Βάσανος! Θάνατος! ἀπαντᾶ ὁ Μόδεστος.

– Ἀπείλησέ με μὲ κάτι ἄλλο, λέει ὁ πρᾶος Βασίλειος. Διότι ἀπὸ ὅλα ὅσα εἶπες τίποτε δὲν φοβᾶμαι. Πῶς μπορεῖ νὰ ἀνησυχεῖ ἄνθρωπος γιὰ δήμευση ὅταν δὲν ἔχει τίποτε ἄλλο στὴν κατοχὴ του παρὰ μόνο δυὸ φθαρμένα ροῦχα καὶ μερικὰ βιβλία; Πῶς μπορεῖ νὰ ἐξορισθεῖ ἀφοῦ καὶ τώρα ὅπου πάει θεωρεῖται ἄπατρις καὶ ὁδοιπόρος; Τί μπορεῖ νὰ κάνει τὸ βασανιστήριο σὲ ἕνα σῶμα ποὺ εἶναι ἤδη ἐξασθενημένο; Μία ἀκόμη πληγή νὰ δεχθεῖ καὶ θὰ ἐκπνεύσει. Καὶ ἂν πεθάνω, θὰ ἐκπληρωθοῦν ὅλες μου οἱ εὐχές. Διότι ὁ θάνατος θά με ὁδηγήσει στὸν Θεό.

Ἔκπληκτος ἀπὸ τὴν παρρησία τοῦ Βασιλείου, ἀπεφάνθη ὁ Μόδεστος.

– Τόσο τολμηρὰ λόγια, μπροστὰ σὲ μένα, στὸν Μόδεστο, κανείς, οὐδέποτε ἐξέφερε.

– Ἐνδεχομένως, παρατήρησε ὁ Βασίλειος, νὰ μὴν ἔχεις συναντήσει ποτὲ ἐπίσκοπο. Ἐμεῖς, προσέθεσε, εἴμαστε καθ’ ὅλα πρᾶοι καὶ ταπεινοί, ὄχι μόνον πρὸς τὸν βασιλιᾶ, ἀλλὰ πρὸς κάθε ἄνθρωπο. Ὅταν ὅμως πρόκειται γιὰ τὴν Πίστη πρὸς τὸν Θεὸ, τότε τὸ πῦρ, τὸ ξίφος, τὰ ἄγρια θηρία καὶ τὰ νύχια ποὺ σκίζουν τίς σάρκες τῶν ἀνθρώπων, εἶναι γιὰ ἐμᾶς μᾶλλον τρυφὴ παρὰ ἀπειλή. Ἄς τὸ ἀκούσει αὐτὸ καὶ ὁ βασιλιᾶς.

Ὁ Μόδεστος δὲν εἶχε παρὰ νὰ μεταφέρει τὸ μήνυμα στὸν βασιλέα.

– Ἡττηθήκαμε, βασιλιᾶ μου. ὁ ἐπίσκοπος Καισαρείας δὲν φοβᾶται. Εἶναι ἄτεγκτος, πιὸ δυνατὸς ἀπὸ τὴν πειθώ μας. Οἱ ἀπειλές μας ἀφοροῦν τοὺς δειλούς. Ὄχι τὸν Βασίλειο.

 

Φίλτατε Ἀναγνώστη,

Ἡ καρτερία καὶ ἡ γενναιότητα εἶναι μερικὲς μόνον ἀπὸ τίς ἀρετὲς τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν.

Ταυτίζοντας ὁ Ἑλληνικὸς Κόσμος τὴν Ἑορτή τῶν Γραμμάτων μὲ τὴν ἑορτή τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν ἀποσαφηνίζει τὸν χαρακτῆρα μὲ τὸν ὁποῖο ἐπιθυμεῖ νὰ περιβάλλει τὴν Ἐθνική Παιδεία.

Παιδεία καὶ Πίστη, Πίστη καὶ Παιδεία εἶναι οἱ δύο πόλοι γύρῳ ἀπὸ τοὺς ὁποῖους περιστρέφεται ἡ πνευματικὴ καὶ ἠθική μας διάπλαση, ἡ ὁποῖα καὶ συνειδητὰ ἐτέθη ὑπὸ τὴν σκέπη τοῦ Βασιλείου, τοῦ Γρηγορίου καὶ τοῦ Χρυσοστόμου. Καὶ οἱ τρεῖς ὑπῆρξαν Δάσκαλοι. Ἱδρυτὲς σπουδαίων ἐκπαιδευτηρίων. Πτωχοκομείων, ὀρφανοτροφείων, νοσοκομείων καὶ ἄλλων εὐαγῶν ἱδρυμάτων. Καὶ οἱ τρεῖς ὑπῆρξαν μεγάλοι ἀθλητές τῆς Πίστεως.

Οἱ τρεῖς εὐεργέτες κόσμησαν τὴν ἱστορία τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους. Διὰ τοῦ Τρόπου.

Οἱ Τρεῖς Ἱεράρχες πρεσβεύουν ὅτι ἡ ἀρχαία Ἑλληνικὴ Σοφία εἶναι ἀπαραίτητη γιὰ τὴν προετοιμασία καὶ καλλιέργεια κάθε ψυχῆς.

Ὅτι ὁ Ὅμηρος, ὁ Σόλων, ὁ Θέογνις, ὁ Πρόδικος, ὁ Εὐριπίδης καὶ ὁ Πλάτων εἶναι κήρυκες τῆς Ἀρετῆς.

Ὅτι τὸ φρόνημα καὶ τὰ ἔργα τοῦ Περικλῆ, τοῦ Σωκράτη καὶ τοῦ Μεγάλου Ἀλεξάνδρου δὲν ἀπέχουν καὶ πολὺ ἀπὸ τὰ παραγγέλματα τοῦ Εὐαγγελίου.

Οἱ Τρεῖς Ἱεράρχες μὲ τὴν δεξιότητα τοῦ λόγου καὶ τὴν ἔσω δύναμη τῆς διδασκαλίας τους, κοσμοῦν τὸν Ἑλληνισμό. Τὰ ἔργα τους δέ, θαυμάζονται μέχρι καὶ σήμερα ἁπανταχοῦ τῆς γῆς.

Ἦταν τρεῖς Διδάσκαλοι Οἰκουμενικοί, ἄριστοι παιδαγωγοί. Πελώρια ἀναστήματα μεγίστης ἠθικῆς καὶ πνευματικῆς ἀκτινοβολίας, τα ὁποία ἐμφανίστηκαν στὸ προσκήνιο τὸν 4ο αἰῶνα μ.Χ. Ἔκτοτε οἱ γίγαντες τῆς Ἐπιστήμης καὶ τῆς Ἀρετῆς διδάσκουν τόσο διά τοῦ παραδείγματος ὅσο καὶ διά τῶν σοφῶν συγγραμμάτων τους. Ἐπηρεάζουν συνειδήσεις καὶ καρδιές.

Δεκαεπτὰ αἰῶνες μετά, ὅπου ἡ Παιδεία καθίσταται ἄγονη, ὅπου τὸ ἠθικὸ αἰσθητήριο βρίσκεται ὑπό γενικὴ ἀναισθησία, ὅσοι Ζωντανοί, καλούμεθα νὰ περισώσουμε τὴν Ἐθνική μας Παρακαταθήκη καὶ Ἀξιοπρέπεια.

Σὲ Ἔθνη τὰ ὁποία δὲν ἔχουν συνείδηση τοῦ βίου τους, καμμία πρόοδος δὲν εἶναι ἐφικτή. Καταντήσαμε πτωχοὶ σὲ βαλάντια καὶ πλούσιοι σὲ κακία. Φτωχοὶ σὲ Παιδεία καὶ πλούσιοι σὲ πορνεῖα. Τελευταῖοι στὴν ἀγάπη πρὸς τὴν Πατρίδα καὶ πρῶτοι στὴν ἰδιοτέλεια. Μὲ τὴν ἀδιαφορία γίναμε μέρος τοῦ προβλήματος. Ἀνεχόμαστε “πολῖτες” νὰ λυμαίνονται τῆς κοινωνίας ἐνῶ ἐξαγριωμένα Ἑλληνόπουλα ἀφελληνίζονται στὸ χάος.

Ἀρκετά λάθη κάναμε καὶ ἐπιτρέψαμε. Πρῶτο μας μέλημα πρέπει νὰ γίνει ἡ ἀνάσταση τῆς Παιδείας ἀπὸ τίς τέφρες.

Ὅποτε οἱ πρόγονοί μας θέλησαν νὰ βαπτίσουν τίς ἑπόμενες γενιὲς στὰ ἱερὰ νάματα τῆς ἠθικῆς καὶ πνευματικῆς ἀναβίωσης, ἐκεῖνο ποὺ προσέφεραν στὶς νέες καὶ τοὺς νέους ἦταν Ἑλληνικὴ Παιδεία καὶ Ἄξιους Δασκάλους.

Ἐν ἔτει 2023, ὁ Σκοπὸς παραμένει ἀναλλοίωτος.

Ἡ δημιουργία Ἐλευθέρων Ἑλλήνων.

Καλή Μυσταγωγία. Χρόνια Πολλά !

Σχετικές δημοσιεύσεις

Αφήστε ένα σχόλιο