Γράφει η Ραφαηλία Μπατζή, μέλος της Ε.Ο.Ν. Χαλκιδικής
Αντώνης Κατσαντώνης ο αετός της Ηπείρου, ο μεγάλος κλέφτης των Αγράφων, ο Πρώτος Καπετάνιος, ο δάσκαλος του Γεωργίου Καραϊσκάκη, ο πρόδρομος της επαναστάσεως, ο φόβος και ο τρόμος του Τούρκων του Αλή Πασά, αυτός που σκότωσε τον περίφημο Αρβανίτη Βέλη Γκέκα, ο δικός μας Αντώνης.
Από μικρό παιδί ονειρευόταν να πιάσει τα άρματα σαν τον νονό του Βασίλη Δίπλα, να αγωνιστεί και να λευτερώσει την Ελλάδα. Η μητέρα του, όμως, είχε άλλη γνώμη. Λίγο η αδυναμία που του είχε, λίγο ότι ήταν φιλάσθενος μικρός και φοβόταν, τον παρότρυνε να μείνει στο σπίτι του λέγοντας του: «Κάτσε Αντώνη, κάτσε Αντώνη» και αυτό έμελλε να είναι το αιώνιο όνομα του: Κατσαντώνης! Ο Αντώνης Μακρυγιάννης, ως ήταν το επίσημο όνομα του, είναι ένας από τους πιο αδικημένους και ξεχασμένους ήρωες μας. Στα σχολικά βιβλία ζήτημα να του έχουν αφιερώσει μια παράγραφο ενώ τον ξεχνούν από τους λόγους και τις εκδηλώσεις για την επανάσταση του 1821 , γιατί μπορεί ο Αντώνης που λίγες μέρες πριν γιόρταζε το λεβέντικο όνομα του, να μην πρόλαβε την επίσημη ημέρα του ξεσηκωμού, αλλά ήταν αυτός που έστρωσε -θα μπορούσε κανείς να πει- το έδαφος για την έναρξη, αυτός που εδραίωσε και δυνάμωσε την κλεφτουριά, αυτός που μέχρι και ο σκοτεινός και αδίστακτος Αλή πασάς από το Τεπελένι θαύμασε.
Ο μέγας αυτός Ηρωομάρτυς που άφησε την τελευταία του πνοή μετά από φρικτά βασανιστήρια, αφού είχε φυλακιστεί από προδοσία, γιατί μόνο έτσι μπορούσε να νικηθεί, ο δάσκαλος της κλεφτουριάς, η λαϊκή παράδοση λέει πως όσο ήταν άρρωστος και κρυβόταν σε μια σπηλιά μετά από προδοσία μιας τσιγγάνας οι Τούρκοι τού έστησαν καρτέρι και τον έπιασαν κυριολεκτικά στον ύπνο. Εφόσον φυλακίστηκε υπό άθλιες συνθήκες, ο Αλή αποφάσισε να τον πωλήσει σε κάτι γύφτους, οι οποίοι τον έστησαν σε έναν δένδρο με σκοπό όποιος επιθυμούσε να φτύνει εκείνον και τον αδελφό του. Έπειτα για ατελείωτες ώρες τούς έσπαγαν κάθε κόκαλο, στο τέλος πέθαναν από πόνο και εξαθλίωση στο σκοτεινό και ανήλιαγο μπουντρούμι. Η παράδοση, όμως, υποστηρίζει πως τον Κατσαντώνη βασάνιζε ο ανιψιός του Βέλη Γκέκα.
Ο Αντώνης Κατσαντώνης βασανίστηκε και στις ημέρες μας από έναν νεαρό ηλικίας 15 ετών τσιγγάνικης καταγωγής, ακριβώς με τον ίδιο τρόπο που αιώνες πριν βασανίστηκε, φτύνοντας και χλευάζοντας τον. Μια αποτρόπαια πράξη που σηκώνει μέχρι και φυλάκιση.
Όμως, την φήμη του που διακατέχει τον αέρα των Αγράφων, γιατί ακόμα και ο άνεμος και τα βουνά που πάτησε γράφουν το όνομα του, θα τον θυμούνται και θα τον μνημονεύουν αιώνια ευχαριστώντας τον που τα λευτέρωσε.
Καλή ανάπαυση στον εθνομάρτυρα Αντώνη Κατσαντώνη, τον Αντώνη των Αγράφων. Τον αλησμόνητο πρώτο καπετάνιο και πρόδρομο της εθνικής μας σωτηρίας !
Αθάνατος !
