Tοῦ Εὐθ. Π. Πέτρου
Ο χάρτης ἀνασχεδιάζεται στήν Μέση Ἀνατολή καί ὅλοι στήν Εὐρώπη συμπεριφέρονται σάν νά μήν ἀντιλαμβάνονται τήν ἔκταση τῶν ἀνακατατάξεων πού σχεδιάζονται ἤ καί ἤδη συντελοῦνται.
Φθάσαμε μάλιστα καί ἐμεῖς ἀκόμη στήν Ἀθήνα, πού θά ἔπρεπε νά ἔχουμε συναίσθηση τῆς πραγματικότητος, νά δηλώνουμε ὅτι «ἡ Ἑλλάδα χαιρετίζει τήν πτώση τοῦ αὐταρχικοῦ καθεστῶτος Ἄσαντ στή Συρία». Λές καί τό ἰσλαμιστικό καθεστώς πού ἐγκαθιδρύεται στήν Δαμασκό δέν θά εἶναι αὐταρχικό, δέν θά εἶναι καταπιεστικό, δέν θά εἶναι δικτατορικό! Ὅμως τό νέο αὐτό καθεστώς συνιστᾶ μιάν ἀπειλή γιά τά ἄμεσα συμφέροντα τοῦ ἑλληνισμοῦ.
Ἡ ἐπιρροή τῆς Τουρκίας στήν νέα κατάσταση φέρνει τήν Κύπρο σέ κατάσταση περικυκλώσεως. Τοὐλάχιστον μέ τό καθεστώς Ἄσαντ εἴχαμε τήν βεβαιότητα ὅτι δέν θά εἶναι φιλοτουρκικό. Ἴσως νά μήν ἀποτελοῦσε ἀπειλή γιά τήν Τουρκία, ὅπως κάποιοι αἰθεροβάμονες ἤθελαν νά πιστεύουν, ἀλλά ἀποτελοῦσε μιά σταθερά. Ξέραμε ὅτι δέν θά γίνει ὁρμητήριο γιά τήν τουρκική ἐπιθετικότητα. Ἀλλά πέρα ἀπό τό πρακτικό ζήτημα τοῦ πῶς ἡ Τουρκία θά μπορέσει νά χρησιμοποιήσει τό νέο συριακό καθεστώς γιά νά ἐξυπηρετήσει τούς ἁρπακτικούς στόχους της, ἤδη ἔχει καταγάγει μιά σημαντική νίκη γοήτρου. Μιάν ἀναβάθμιση τοῦ κύρους της ἀνάμεσα στούς λαούς τοῦ Ἰσλάμ. Καί τοῦτο θά τήν κάνει πιό ἐπιθετική καί πιό διεκδικητική.
Καί ὅμως τό δικό μας Ὑπουργεῖο Ἐξωτερικῶν, στήν ἐπίσημη ανακοίνωσή του, ὑποστηρίζει: «Θά πρέπει, ὡστόσο, ἄμεσα νά διασφαλιστεῖ ἡ εἰρήνη στή χώρα καί ἡ ὁμαλή μετάβαση ἐξουσίας σέ μιά δημοκρατικά νομιμοποιημένη κυβέρνηση, μέ βάση τήν ἀπόφαση 2254 τοῦ Συμβουλίου Ἀσφαλείας. Ἡ Ἑλλάδα ὑποστηρίζει τήν ἑνότητα, τήν ἐδαφική ἀκεραιότητα καί κυριαρχία τῆς Συρίας». Θέλουμε νά ἐλπίζουμε πώς αὐτή εἶναι μιά ἔκφρασις διπλωματικῆς ἁβρότητος. Διότι τήν Ἑλλάδα τό τελευταῖο πρᾶγμα πού θά τήν συνέφερε εἶναι μιά ἑνιαία καί κυρίαρχη Συρία, ὅταν τό καθεστώς της τελεῖ ὑπό τόν ἔλεγχο τῆς Ἀγκύρας.
Οἱ ἀφέλειες ὅμως δέν σταματοῦν ἐκεῖ καί δέν τίς ἀκούει κανείς μόνον στήν Ἀθήνα. Ἔχει ἀρχίσει νά ἀκούγεται, σέ ἀρκετές εὐρωπαϊκές πρωτεύουσες, ἡ ἔκφρασις «μετριοπαθεῖς τζιχαντιστές» γιά τούς νέους κυβερνῆτες τῆς Συρίας. Πρόκειται περί ἀσύγγνωστα ἐσφαλμένης ἐκτιμήσεως, γιά νά μήν τό χαρακτηρίσουμε μέ χειρότερες, πλήν ἀκριβέστερες ἐκφράσεις. Οἱ δύο αὐτές λέξεις ἐκφράζουν ἔννοιες ἐκ διαμέτρου ἀντίθετες. Ὁ τζιχαντιστής εἶναι ἐξ ὁρισμοῦ φανατικός. Μετριοπαθής δέν μπορεῖ νά εἶναι.
Αὐτοί λοιπόν πού ὁμιλοῦν γιά «μετριοπαθεῖς τζιχαντιστές», εἴτε ἔχουν ἄγνοια πραγμάτων, εἴτε εἶναι κατευθυνόμενοι, εἴτε –τό χειρότερο– ἐκφράζουν κάποιους εὐσεβεῖς πόθους πού δέν ἔχουν τήν παραμικρή σχέση μέ τήν πραγματικότητα. Ἐθελοτυφλοῦν δηλαδή, ἐλπίζοντας ὅτι δέν θά συμβοῦν τά χειρότερα. Ὅμως οἱ πλέον ἀποτυχημένες πολιτικές εἶναι αὐτές πού στηρίζονται στούς «εὐσεβεῖς πόθους». Καί ἡ πολιτική τῆς Ἑλλάδος ἔναντι τῆς Τουρκίας, στόν εὐσεβῆ πόθο ὅτι καί ἡ Ἄγκυρα ἐπιθυμεῖ τήν εἰρήνη καί τήν συνδιαλλαγή στηρίζεται καί εἴδαμε σέ ποιές παλινωδίες καί ὑποχωρήσεις μᾶς ἔχει ὁδηγήσει (καί ἄς κόπτεται ὁ κ. Γεραπετρίτης περί τοῦ ἀντιθέτου).
Στήν Συρία, τά πράγματα εἶναι πολύ ἁπλά. Τό νέο καθεστώς ἔχει ἕναν κύριο φόβο. Τόν ἴδιο φόβο πού ἔχει καί ἡ Τουρκία. Ὅτι μπορεῖ νά δημιουργηθεῖ μιά κουρδική κρατική ὀντότης πού θά ἀποσπάσει ἐδάφη καί ἀπό τίς δύο χῶρες. Θά κάνουν λοιπόν ὅ,τι μποροῦν γιά νά ἀποτρέψουν μιά τέτοια ἐξέλιξη. Ἀφ’ ἑνός παραπλανῶντας τίς δυτικές πρωτεύουσες, ἀφ’ ἑτέρου ἀσκῶντας τέτοια καταστολή καί καταπίεση πού ὅμοιά της ἴσως δέν εἶχε ὑπάρξει ἐπί ἡμερῶν Ἄσαντ. Ἐπιπροσθέτως χρειάζονται (καί πολύ σύντομα θά τήν ζητήσουν) οἰκονομική στήριξη. Δέν θά δείξουν λοιπόν τίς προθέσεις τους ἀπό τήν πρώτη στιγμή.
Ἐνδιαφέρον ἔχει πάντως νά παρακολουθοῦμε τήν στάση τοῦ Ἰσραήλ, τό ὁποῖο προφανῶς καί γνωρίζει πολύ περισσότερα ἀπό τίς εὐρωπαϊκές χῶρες γιά τίς ἐξελίξεις. Οἱ ἄμεσες στρατιωτικές του κινήσεις τῆς προωθήσεως δυνάμεων στήν «οὐδέτερη ζώνη» τοῦ Γκολάν καί τῶν βομβαρδισμῶν σέ στρατιωτικές ἐγκαταστάσεις τῆς Συρίας δείχνουν ὅτι θεωρεῖ τό νέο καθεστώς ἀπειλή. Ὅμως καί μιά θετική διαφοροποίησις.
Γιά τήν ὥρα, ἡ ἐχθρότης τῶν σουνιτῶν τζιχαντιστῶν τῆς Συρίας πρός τό καθεστώς τοῦ Ἰράν (τόν σημαντικότερο σύμμαχο τοῦ ἐκπεσόντος Ἄσαντ) ἔχει διακόψει τήν ἐπικοινωνία καί τήν δυνατότητα παροχῆς ὁπλισμοῦ ἀπό τήν Τεχεράνη πρός τήν Χεζμπολλάχ. Καί τοῦτο μπορεῖ νά σημάνει πώς ἡ ἐκεχειρία στόν Λίβανο θά τηρηθεῖ. Ἐξ ἀνάγκης.
