<< Όσοι απομείναμε πιστοί στην παράδοση, όσοι δεν αρνηθήκαμε το γάλα που βυζάξαμε, αγωνιζόμαστε, άλλος εδώ, άλλος εκεί, καταπάνω στη ψευτιά. Καταπάνω σ΄ αυτούς, που θέλουν την Ελλάδα ένα κουφάρι χωρίς ψυχή, ένα λουλούδι χωρίς μυρουδιά.Κουράγιο, ο καιρός θα δείξει, ποιος έχει δίκιο, αν και δεν χρειάζεται ολότελα αυτή η απόδειξη >>.
Ο σπουδαίος καλλιτέχνης και πολυγραφότατος συγγραφέας Φώτης Κόντογλου αποτελεί μία άγνωστη μορφή της νεοελληνικής διανόησης. Αυτό είναι επόμενο αν σκεφτεί κανείς ότι οι θέσεις του έρχονται σε ευθεία αντίθεση με τα σύγχρονα ιδεολογήματα που κατακλύζουν την πατρίδα μας.
Ο Κόντογλου τόλμησε να χαράξει τα όρια της ελληνικότητας, διαχωρίζοντας την τόσο από τις ανατολίτικες, όσο και από τις δυτικές επιρροές. Με όση σφοδρότητα καταφέρθηκε στους Οθωμανούς και το Ισλάμ, με ίσο, ή και μεγαλύτερο, μένος αντιμετώπισε τους Φράγκους. Με το απλοικό του ύφος κατηγόρησε τους λεβαντίνους για τα δεινά που προξένησαν στο Γένος μας, αλλά και για την άρνησή τους να μας αναγνωρίσουν ως τους ουσιαστικούς εκπολιτιστές τους. Βαθιά αντιυλιστής και προσκολημένος στην παράδοση μας, απεχθάνεται κάθε δυτική επιρροή στην τέχνη, αλλά και στην καθημερινότητα των Νεοελλήνων.
Ο εθνικισμός του Κόντογλου είναι πρωτίστως ένας εθνικισμός τρόπων. Πιστεύει πως η διάσωση και η αναγέννηση της φυλής μας θα έρθει μέσα από την αυτοσυνειδησία της εθνικής μας μοναδικότητας, την εμμονή στην ταυτότητά μας, την επιστροφή στις ρίζες μας. Το πρόταγμα του είναι να ζήσουμε ως γνήσιοι Ελληνορθόδοξοι μακριά από τα κελεύσματα της σύγχρονης δυτικόστροφης παγκοσμιοποίησης.
Φυσικά, ο Κόντογλου στέκεται ιδιαίτερα στην ταύτιση Ελληνισμού και Ορθοδοξίας. Θεωρεί πως ο πατριωτισμός είναι καθήκον κάθε πιστού και αντίστροφα. Γι’ αυτό ξεχωρίζει τα κατορθώματα των Ελλήνων από αυτά των άλλων λαών. Οι πρόγονοί μας, σύμφωνα με τον Κόντογλου, δεν αγωνίζονταν μόνο για την ατομική τους ελευθερία, αλλά και για την δικαίωσή τους από τον Θεό. Έτσι, οι εθνικοί μας αγώνες παίρνουν έναν έντονα μεταφυσικό χαρακτήρα.
Είναι λογικό, επομένως, ο Μικρασιάτης λογογράφος, αν και θαυμαστής της αρχαίας Ελλάδας, να αντλεί τα πρότυπά του από την Χριστιανική Ελλάδα, το Βυζάντιο και τους νεομάρτυρες. Άλλωστε, αναπολεί διαρκώς το Βυζάντιο, το οποίο θεωρεί ιδανική Πολιτεία. Ο Κόντογλου αποτελεί τον θεμελιωτή των δικών μας ιδεών! Αδιαπραγμάτευτα πατριώτης και παραδοσιοκράτης δεν μπήκε ποτέ σε κομματικά καλούπια. Πάμπτωχος, έζησε μία πολύ δύσκολη ζωή που σφυρηλατήθηκε με αίμα και με δάκρυ, όπως και το αγαπημένο του Γένος μας.
Τα έργα του πρέπει να διαβαστούν και να αποτελέσουν το δικό μας αντίβαρο στον όλεθρο της παγκοσμιοποίησης.