Ο Όσιος Ιωάννης ο Καρπάθιος είναι ένας από τους παλαιούς πατέρες της Ερήμου, ασκητής και δάσκαλος το μοναχικού βίου. Είναι πολύ πιθανό να πρόκειται για τον μετέπειτα επίσκοπο Καρπάθου, έργα του οποίου διάβασε ο Μ. Φώτιος.
Τα ενσωματωθέντα έργα του στη Φιλοκαλία είναι τα «Εκατό Παραμυθητικά Κεφάλαια» και ο «Ασκητικός Λόγος», που έγραψε και απέστειλε στους θλιβομένους μοναχούς των Ινδιών, κατόπιν παρακλήσεώς τους. Πρόκειται πράγματι για παρηγορητικές και ενθαρρυντικές παραινέσεις προς μοναχούς, όπου περιγράφονται οι αγώνες κατά των παθών, του κόσμου και των δαιμόνων, και υπογραμμίζεται η αγάπη του Θεού, που υπό μορφή παιδαγωγίας θλίβει τους αγαπητούς Του. Η προσπάθειά του είναι αισθητή• θέλει να παρουσιάσει την πνευματική και ασκητική ζωή κοπιαστική μεν, αλλά και γεμάτη χαρά και ανάπαυση ψυχής.
Παραθέτουμε, εδώ, ένα μικρό απόσπασμα από τα «100 παρηγορητικά κεφάλαια προς τους μοναχούς της Ινδίας», τα οποία εμπεριέχονται στη Φιλοκαλία.
• Αν θέλομε πράγματι να ευαρεστήσουμε το Θεό και να συνάψομε την τρισμακάριστη φιλία μαζί Του, ας παρουσιάσουμε το νου μας γυμνό σ’ Αυτόν, χωρίς να σέρνομε μαζί μας κανένα πράγμα αυτού του αιώνα, ούτε τέχνη, ούτε νόημα, ούτε τέχνασμα, ούτε δικαιολογία, ακόμη κι αν γνωρίζομε όλη τη σοφία του κόσμου. Γιατί αποστρέφεται ο Θεός εκείνους που προσέρχονται σ’ Αυτόν με οίηση και μεγάλη ιδέα για τον εαυτό τους και τρέφονται από την κενοδοξία και είναι φουσκωμένοι από αυτήν. Σωστά είπαν μερικοί ερμηνευτές, ότι η μάταιη οίηση τρέφει και φουσκώνει τον άνθρωπο.
• Ενεδρεύει ο εχθρός διάβολος όπως το λιοντάρι στη φωλιά του, και κρύβει για κακό μας παγίδες και δίχτια από λογισμούς ακάθαρτους και ασεβείς. Αλλά και εμείς, αν δεν κοιμόμαστε, θα μπορέσομε να του στήνουμε μεγαλύτερες και φοβερότερες παγίδες και δίχτια και ενέδρες. Γιατί η προσευχή, οι ψαλμοί, η αγρυπνία, η ταπεινοφροσύνη, η υπηρεσία προς τον πλησίον και το έλεος, η ευχαριστία και η ακρόαση των θείων λόγων, γίνονται ενέδρα και παγίδα και λάκκος και μάστιγες και αγχόνη και δίχτια για τον εχθρό.
• Σχεδόν αυτή η ίδια η αμαρτία σπρώχνει προς το Θεό όποιον μετανοεί, όταν αισθάνεται τη δυσωδία και το βάρος και την παραφροσύνη της. Εκείνον που δε θέλει να κλίνει στη μετάνοια, δεν τον σπρώχνει προς το Θεό, αλλά μάλλον τον κρατεί κοντά της και τον δένει γερά με δεσμά άλυτα και του κάνει πιο έντονους και πιο δριμείς τους πόθους που οδηγούν στην απώλεια.
• Πρόσεχε τον εαυτό σου από τα φίλτρα της Ιεζάβελ, από τα οποία τα κυριώτερα είναι οι λογισμοί της υπερηφάνειας και της ματαιοδοξίας. Θα μπορέσεις να τα κατανικήσεις, με τη χάρη του Θεού, αν θεωρείς τιποτένια τη ψυχή σου και την εξευτελίζεις και ρίχνεις τον εαυτό σου μπροστά στον Κύριο και Τον καλείς να σε βοηθήσει, και αν γνωρίζεις ότι τα χαρίσματα είναι ουράνια. Γι’ αυτό λέει η Γραφή: «Κανείς δεν μπορεί να λάβει τίποτε αν δεν του έχει δοθεί από τον ουρανό».
• Εκείνος που για κάποιο διάστημα φωτίζεται και αναπαύεται από τη θεία χάρη, και μετά την υποχώρησή της πέφτει σε περιπλανήσεις του νου του και γογγύζει γι’ αυτό και δε δείχνεται ανδρείος, ώστε με τη θερμή προσευχή να ξαναποκτήσει τη σωτηρία εκείνη βεβαιότητα, αλλά δυσφορεί, είναι όμοιος με το φτωχό που έλαβε ελεημοσύνη από το παλάτι και δυσανασχετεί γιατί δεν μπήκε να δειπνήσει μαζί με τον βασιλιά.
ΠΗΓΗ: ΦΙΛΟΚΑΛΙΑ, Α’ ΤΟΜΟΣ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΤΟ ΠΕΡΙΒΟΛΙ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ
