Γράφει ο Γεώργιος Κωστάκης
Ημερομηνία Εορτής: 1 Νοεμβρίου
Τύπος Εορτής: Σταθερή. Εορτάζει 1 Νοεμβρίου εκάστου έτους.
Βιογραφία
Η Αγία Ελένη μαρτύρησε τον 18ο αιώνα μ.Χ.
Καταγόταν από την αρχαιότερη πόλη του Πόντου, την ωραία Σινώπη, και ήταν κόρη της ευσεβούς οικογένειας Μπεκιάρη.
Ήταν 15 ετών ωραιότατη στο σώμα, η δε αγνότητα της έδινε ιδιαίτερη χάρη στο πρόσωπό της. Διακρινόταν για την υπακοή στους γονείς της και τον θερμό έρωτα της ψυχής της προς τον Νυμφίο Χριστό. Στην ανατροφή της επέδρασε ιδιαίτερα ο θείος της, αδελφός του πατέρα της, ο οποίος δίδασκε τότε σε Ελληνικό κρυφό Σχολείο της Σινώπης.
Μια μέρα λοιπόν, η μητέρα της την έστειλε ν’ αγοράσει νήματα για το κέντημα, από το κατάστημα του Κρύωνα. Στο δρόμο υπήρχε το σπίτι του Ουκούζογλου πασά, διοικητού της Σινώπης. Την ώρα που περνούσε η Ελένη, ο πασάς την είδε από το παράθυρο. Η ωραιότητά της προσείλκυσε την ακόλαστη ψυχή του και σκέφθηκε να την μολύνει. Ο πασάς διέταξε και την έφεραν μπροστά του. Αφού έμαθε ποια ήταν προσπάθησε δύο και τρεις φορές να την μιάνει, αλλά μία αόρατη δύναμη τον απομάκρυνε! Ένα αόρατο τείχος προστάτευε την κόρη. Ήταν το τείχος της προσευχής. Η Ελένη καθ’ όλη την διάρκεια εκείνης της δοκιμασίας προσευχόταν νοερά, λέγοντας συνεχώς τον Εξάψαλμο.
Ο Αγαρηνός δεν απελπίστηκε. Διέταξε τους στρατιώτες να την κρατήσουν στο σπίτι του. Ήλπιζε ότι αργότερα θα κατόρθωνε να πετύχει τον βδελυρό σκοπό του. Κατά τη διάρκεια της κρατήσεώς της η αγνή κόρη κατόρθωσε, με τη βοήθεια του Θεού, να διαφύγει την προσοχή των στρατιωτών και να επιστρέψει στους ανήσυχους γονείς της, στους οποίους και διηγήθηκε όσα συνέβησαν.
Σε λίγο, ο πασάς αντελήφθη την απόδρασή της, έγινε έξω φρενών και απειλούσε τους πάντες και τα πάντα. Κάλεσε τη Δημογεροντία της Σινώπης και ζήτησε να φέρουν την Ελένη. Σε διαφορετική περίπτωση, θα επακολουθούσε γενική σφαγή των Ελλήνων της πόλεως. Η Δημογεροντία τότε συνήλθε σε σύσκεψη στο Ελληνικό Σχολείο της Σινώπης. Κάλεσαν τον πατέρα της Ελένης και του ζήτησαν να παραδώσει στον πασά την κόρη του για το συμφέρον του συνόλου. Ο πατέρας της αναλύθηκε σε λυγμούς, αλλά τελικά υποτάχθηκε, όπως ο Πατριάρχης Αβράαμ, και εδέχθη να θυσιαστεί η θυγατέρα του, προκειμένου να αποφευχθεί γενική σφαγή.
Μετέβη στο σπίτι του και αφού καταλλήλως ενίσχυσε την Ελένη, παρέλαβε αυτήν και πνίγοντας τον πατρικό του πόνο, την παρέδωσε στον πασά, για να προσφέρει τον εαυτό της όχι βεβαίως στις ασελγείς ορέξεις του Αγαρηνού, αλλά ως θυμίαμα ευώδες στον Νυμφίο της Χριστό.
Ο βδελυρός Ουζούκογλου πασάς εδέχθη με ανείπωτη χαρά την ωραιότατη Ελένη με την ελπίδα ότι θα κορέσει πλέον τις ασελγείς ορέξεις του. Έτσι, προσπάθησε πάλι πολλές φορές να μιάνει αυτήν, αλλά πάλι η ίδια έκπληξη: ένα αόρατο τείχος γύρω από την κόρη εμπόδιζε τον πασά, ενώ μία αόρατη δύναμη απωθούσε αυτόν. Η αγία κόρη προσευχόταν θερμά, έλεγε μυστικά τον Εξάψαλμο, τον οποίο γνώριζε ο θείος της. Την επόμενη μέρα επιχείρησε πάλι ο πασάς να επιτύχει το βδελυρό σκοπό του, αλλά και πάλι αντιμετώπισε το ίδιο παράδοξο εμπόδιο. Εκνευρισμένος και οργισμένος, διέταξε να την κλείσουν στις φοβερές υγρές φυλακές της Σινώπης. Η καρδιά του κακοπροαίρετου πασά σκλήραινε συνεχώς, τα μάτια του δεν έβλεπαν το ζωντανό θαύμα, η ακάθαρτη ψυχή του δεν συνερχόταν, αλλά αντιθέτως: κυριευμένος από τη σατανική ενέργεια, ήθελε οπωσδήποτε να μολύνει την αγία παρθένο. Έτσι, την άλλη μέρα μετέβη στην φυλακή αποφασισμένος να πετύχει επιτέλους την ικανοποίηση του πάθος του. Αλλά και πάλι το αόρατο τείχος!…Και πάλι η Θεία Χάρη τον απωθούσε!…
Υπερβολικά οργισμένος, ο πασάς διατάσσει να βασανίσουν σκληρά την Ελένη και να την θανατώσουν, πράγμα και το οποίο έγινε. Το Ιερό της Λείψανο το έβαλαν σε ένα σάκο και το έριξαν στη θάλασσα. Αντί όμως να βυθισθεί, το μαρτυρικό σκήνος επέπλεε, ενώ ουράνιο φως κατέβαινε σ’ αυτό. Οι τούρκοι τρομοκατήθηκαν και εκραύγαζαν: « Η γκιαούρισσα καίγεται!…Η γκιαούρισσα καίγεται!…». Το σεπτό Λείψανο συνέχισε να επιπλέει, ώσπου έφθασε στη θέση Γάει, όπου λόγω του μεγάλου βάθους της θαλάσσης τα νερά είναι μαύρα. Εκεί πλέον βυθίστηκε.
Μετά από μερικές μέρες, ένα ελληνικό πλοίο αγκυροβόλησε στην τοποθεσία Γάει. Το τρίτο βράδυ, ο φύλακας του πλοίου παρατήρησε ότι από τον πυθμένα της θαλάσσης εξερχόταν φως και νόμισε ότι εκεί υπήρχε μεγάλος θησαυρός από χρυσό. Αμέσως, ειδοποίησε τον πλοίαρχο για να ανελκύσουν με δύτες τον θησαυρό, τελικά όμως αντί χρυσού ανείλκυσαν τον σάκο με το τίμιο και Ιερό Λείψανο της Αγίας Παρθενομάρτυρος Ελένης.
Στον πολύτιμο σάκο υπήρχε η σεπτή κεφαλή της Αγίας, αποκομμένη από το υπόλοιπο σώμα. Στην κορυφή είχε ένα καρφί. Επίσης, υπήρχε και μια άλλη τρύπα από καρφί. Ήταν προφανές, ότι οι Αγαρηνοί αφού βασάνισαν την Αγία, έμπηξαν δύο καρφιά στο κεφάλι της και την αποκεφάλισαν. Δύο από τους τούρκους δύτες γνώριζαν για το μαρτύριο και ότι έρριψαν την Αγία στη θάλασσα, αλλά φοβόντουσαν να μιλήσουν προηγουμένως.
Ο πλοίαρχος τότε μετέφερε κρυφά την τιμία Κάρα της Αγίας Ελένης στον Ιερό Ναό της Παναγίας στη Σινώπη, το δε σεπτό Σκήνωμά της επιβίβασε σε άλλο πλοίο, το οποίο έφευγε με Έλληνες για την Ρωσία.
Στο σημείο της θάλασσας που βυθίστηκε το Ιερό Λείψανο, άρχισε να βγαίνει γλυκό νερό και από τότε η περιοχή αυτή ονομάστηκε «Αγιάσματα».
Διά της τιμίας Κάρας της Αγίας Παρθενομάρτυρος Ελένης γίνονταν πολλά θαύματα στην Σινώπη. Ιδιαίτερα, όσοι υπέφεραν από πονοκεφάλους, καλούσαν τον Ιερέα, ο οποίος έφερνε την αγία Κάρα, έψαλλε την Παράκληση, έκαμνε Αγιασμό και θεραπεύονταν ο πόνος.
Κατά την ανταλλαγή των πληθυσμών πριν από το 1924 μ.Χ., ο τότε πρόεδρος της Σινώπης Χρήστος Καφαρόπουλος, έφερε την Κάρα της Αγίας Ελένης στον Ιερό Ναό της Αγίας Μεγαλομάρτυρος Μαρίνης στην Άνω Τούμπα Θεσσαλονίκης, όπου φυλάσσεται σήμερα ευωδιάζουσα και θαυματουργούσα.
Λειτουργικά Κείμενα
Απολυτίκιο Αγίας Ελένης από την Σινώπη Πόντου
Ἦχος πλ. α’. Τὸν συνάναρχον Λόγον.
Τῆς ἁγνείας τὸ ἄνθος τὸ εὐωδέστατον, καὶ Σινώπης τὸ κλέος καὶ θεῖον βλάστημα, Παρθενομάρτυς τοῦ Χριστοῦ ῾Ελένη πάνσεμνε, ἡ ἀθλήσασα στερρῶς, καὶ καθελοῦσα τὸν ἐχθρόν, τῆς πίστεως τῇ δυνάμει, διὰ παντὸς ἐκδυσώπει, ἐλεηθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.
Κοντάκιον
Ἦχος δ’. Ἐπεφάνης σήμερον
Ως παρθένος ἄμωμος ἐν τῇ δυνάμει, τοῦ Χριστοῦ κατέβαλες, τὸν πολυμήχανον ἐχθρόν, καὶ μαρτυρίῳ κεκόσμησαι, Παρθενομάρτυς ῾Ελένη πανεύφημε.
Μεγαλυνάριον
Χαίροις τῆς Σινώπης ἄνθος τερπνόν, καὶ τῆς παρθενίας, τὸ ἀλάβαστρον τὸ σεπτόν· χαίροις τῶν Μαρτύρων, ἰσότιμος ῾Ελένη, οἷα Παρθενομάρτυς, Χριστοῦ ἀήττητος.
Παρακλητικός Κανών εις την Αγίαν Νέα Παρθενομάρτυρα Ελένη την εκ Σινώπης Πόντου
Αγιογραφίες / Φωτογραφίες
Πηγές
- Ορθόδοξος Συναξαριστής – www.saint.gr
- Ποντιακή Ιστορία & Λαογραφία – www.kotsari.com
- proseyxi.com
